Op 17 november werd Moose gesteriliseerd. In Mjönäs, 63 km boven Karlstad. Voor ons dus vier uur rijden naar het zuiden. Hier lees je waarom zo ver weg en hoe het ging.
Omdat Moose een slechte geschiedenis heeft met hechtingen (klik hier als je dat verhaal nog eens wilt lezen), waren wij best huiverig voor een klassieke sterilisatie. Daarbij worden de eierstokken van de hond verwijderd door een snee van 5-15 cm in de buik, afhankelijk van de grootte van de hond. Carla wees ons op een andere, nieuwe mogelijkheid: laparoscopische sterilisatie, ook wel ‘kijkgat-sterilisatie’ of op z’n Zweeds ‘titthålskastration’ genoemd.
Bij een laparoscopische sterilisatie worden twee tot drie gaatjes van zo’n 5 mm gemaakt in de buik. De wonden zijn dus veel kleiner. Via die gaatjes worden een camera en instrumenten ingebracht in de buikholte. De eierstokken worden ook via deze kleine gaatjes verwijderd.
Voordelen zijn:
- veiliger
- de kleine wondjes genezen gemakkelijk en snel
- voor de hond minder pijnlijk
- sneller herstel dus
- infectiegevaar wordt tot het minimum beperkt
Wel is het zo dat door het gebruik van kostbare instrumenten en apparatuur niet iedere dierenarts dit doet (in ieder geval hier in Zweden niet). Het vraagt waarschijnlijk ook een extra opleiding en niet iedereen kan dat bekostigen/heeft daar nog zin in. Dit alles leidt er ook toe dat de kosten wel hoger zijn dan bij de open buik sterilisatie.
‘Onze’ dierenartsorganisatie heeft in ieder geval geen plek waar zij titthålskastrationer doen. Maar gelukkig zit er in Östersund een Djursjukhus (dierenziekenhuis) die deze operaties wel doet. Östersund – Herrö is slechts 2,5 uur rijden. Prima te doen dus.
Toen ik twee maanden geleden eens informeerde, bleek degene die deze operaties uitvoerde ziek. Maar goed, de operatie hoefde pas in november plaats te vinden. Dus eind oktober nog eens gebeld. Helaas diegene was nog steeds ziek en wanneer die beter zou zijn was niet te voorspellen. Waar we dan wel terecht zouden kunnen? Ze hadden geen idee.
Dus belde ik in drie ochtendsessies ‘heel’ Zweden af. Oostkust (dan gelijk ook maar naar IKEA), Noorwegen (tenslotte ook maar twee uur rijden), Stockholm. Niemand die op deze manier steriliseerde. Ja verderop in Noorwegen en in Stockholm wel inderdaad, maar inmiddels stak ook de COVID-19 weer de kop op en was het nog maar de vraag of we Noorwegen nog in zouden mogen en om naar Stockholm af te reizen vinden wij toch echt een groot risico. Na drie ochtenden kwam ik via-via terecht bij Mjönäs Djurklinik. Wel vier uur rijden, maar niet in een grote stad (COVID) en daar deden ze iedere week deze operaties.
Op maandag 16 november vertrokken dus niet alleen Rob en Enrica (hier is een link naar het artikel over dit bezoek), maar ook wij. Naar Munkfors-Ransäter even onder Mjönäs waar een camping is. 17 November was de operatiedag, we moesten Moose om 08.00 uur afleveren, dus dan al in de buurt zijn was wel handig. Gelukkig goed weer (boven 0 graden), daarom konden we met de bus (die heeft geen spijkerbanden). Mooie reis, m.n. het stuk op weg 62 (vanaf Stöllet) langs de rivier Klarälven. Helaas was de camping in Ransäter toch al gesloten (hele, hele kleine lettertjes op de website). We zochten (en vonden!) een alternatief: Ransäter Hembygdsgård. In de zomer druk bezocht zie ik op de foto’s, met camping en stugor.
Bovenin: Hembygdsgård (deel), midden: zomertoestand, onder: stugor.
Maar inmiddels (17.00) donker en winter: uitgestorven. Gelukkig was het de wekelijkse repetitieavond van een plaatselijke bluesband. Die verwezen ons naar een telefoonnummer van de eigenaren van de stugor. Alleen op dinsdag, woensdag en vrijdag te bereiken tussen 10 en 12… Tja. Maar er was ook een stuga bewoond. Een man die werkte in de buurt maar ‘norrut’ kwam. Ja wij komen ook vanuit het noorden, als zou je dat niet denken met een NL-bus. Ook deze vriendelijke meneer kwam niet verder dan hetzelfde telefoonnummer.
Dan de bus tussen de stugor (uit de wind). Stroom van een buitenstopcontact (waar ook iets uitkomt!) en toilet even verder op de parkeerplaats (Ransäter Rastplats) langs de ‘grote weg’=62, dus als je even een rondje loopt met Moose is ook dat geregeld.
De volgende ochtend op tijd in Mjönäs. Iris (één persoon per dier ivm Corona) levert Moose af. Vult formulieren in (slechts vier vragen moest ik navragen; maar flauwvallen en narcose zijn ook geen dagelijkse kost in mijn Zweedse lessen) en dan begint het wachten. Het wordt in ieder geval na de lunch. We kunnen naar Hagfors of Munkfors, we kunnen naar de konditori voor fika… We blijven waar we zijn, op de parkeerplaats van de Djurklinik, met stroom (standaard voor de winter hier in Zweden op de meeste parkeerplaatsen aanwezig) en verwarmd toilet en koffie/chocolademelk (binnen). Er staan meer diereigenaren ons gezelschap te houden. Later in de ochtend lopen we een rondje langs de Klarälven die in een bocht om Mjönäs slingert. Leuk paadje, raar om zonder Moose te lopen.
Je verwacht een enorme dierenkliniek. Niet dus, wel een groot team (alleen al vier receptionisten), gespecialiseerd: laserchirurgie, lab, celtherapie, ultrasound, datortomografi (ze hebben zo’n NMR-tunnel voor 3d röntgenbeelden) en bijvoorbeeld watertherapie. Er wordt onderling Engels gesproken, dus waarschijnlijk ook veel buitenlands personeel.
Hun slogan: ‘Wij helpen u verder als anderen dat niet meer doen’.
Ze zitten in een oude school. Het speelplein, de aula en de verschillende lokalen zijn van buitenaf nog goed te herkennen.
Om 14.00 uur kunnen we Moose ophalen. Om 13.30 ga ik informeren hoe het met haar gaat en dan wordt ze al gebracht! Uitgeslapen en uitgelaten (in de zin van haar humeur). Nazorg uitgelegd, in het Engels ivm dat het toch best belangrijk is dat heel precies te verstaan. We mogen altijd bellen als we ons zorgen maken. Recept mee voor pijnstilling. Afrekenen: 6386 SEK: 5950 voor de operatie (minder dan gedacht, er blijkt ‘kampanj’ te zijn voor castratie/sterilisatie), 247 SEK voor het ‘pet shirt’ en 189 SEK voor een thermometer, die in Sveg nog steeds niet te verkrijgen zijn (er is een run op vanwege de Corona).
We gaan rijden. Moose weet niet goed hoe te liggen en eindigt uiteindelijk op de bank. Plassen is ook nodig, maar dan slaapt ze, tegen Iris aan, het grootste deel van de reis. Ze mag vanaf 16.00 wat drinken en vanaf 18.00 iets eten. Kleine beetjes. Uiteraard wordt het donkerder en donkerder. In Malung proberen we bij de apotheek de pijnstillers te krijgen. Je haalt in Zweden dierenmedicijnen niet bij de dierenarts, maar bij de gewone apotheek. In Sveg zit ook een apotheek maar Moose moet morgen om 10.00 uur haar eerste dosis hebben, dat wordt haast-haast naar Sveg en terug. Dus goed idee van Ferd: onderweg in een apotheek halen.
Heel veel gedoe. Eerst al lang gewacht (zeven wachtenden voor u). Dan natuurlijk geen persoonsnummer, maar wel paspoort. Dan vreemde kliniek, dus gegevens staan niet standaard in het systeem. Dan blijkt dat de zoutoplossing die we gelijk kopen ivm wondverzorging (en voorgaande ervaringen) toch niet te koop is in deze kleine hoeveelheden, andere apotheker erbij gehaald, andere spuitbus gekregen en uiteindelijk… hebben ze de voorgeschreven pijnstiller niet op voorraad. Ze kunnen ‘m wel bestellen, dan is ‘ie over twee dagen beschikbaar. Dat heeft geen zin natuurlijk. Waar we ‘m denken te halen in Sveg? Of ik de keten ken van die apotheek? Nee dat niet, maar wel het logo. Dat blijkt van een andere keten te zijn, dus kan ze hier hun voorraad niet nakijken in het systeem. Ze raadt ons aan om alvast met Sveg te bellen, want als ook zij het moeten bestellen…
Na drie kwartier ben ik terug bij Ferd en Moose. Wat nu? Wat als Sveg het ook niet heeft? Paracetamol? Een vervangend medicijn vragen bij de kliniek? De pijnstiller is ook ontstekingsremmend dus belangrijk. Het is inmiddels 16.45 en we bellen naar Mjönäs. Die weten gelijk wie we zijn en halen de juiste persoon aan de lijn. Veranderen van voorschrift is lastig omdat we geen persoonsnummer hebben en dus een papieren recept (anders zouden ze het zo in de computer kunnen veranderen en naar de apotheek kunnen sturen). We vertellen dat we het in Mora weer willen proberen maar wat als? Dan moeten we morgen even terugbellen vanuit de apotheek in Sveg, dan kunnen ze direct overleggen. Pijnstilling is voorzorg, soms niet nodig begrijpen we. In ieder geval GEEN paracetamol. Dat kan echt verkeerd uitpakken voor dieren. Goed om te weten. Op naar Mora.
Apotheek in Mora zit in de ICA en is dus tot 22.00 uur open. Heerlijk die ruime openingstijden, ik herinner me nog een keer in Lisse: 17.01 bij de drogist… (die de deur met veel gezeur weer open deed). Inmiddels is het wat later (tegen zessen) en rustiger. Deze mevrouw bedenkt zelf al dat het slim is om eerst eens te kijken of ze dit op voorraad hebben. Dat hebben ze. (HOERA!!!) Het gaat allemaal heel precies. Ze controleert zichzelf 3x, laat mij ook nog eens controleren (juiste geneesmiddel, juiste dosering). Ze vraagt zelfs naar Moose’ gewicht zodat ze de voorgeschreven dosering kan checken. Met de pillen en een vreugdedansje verlaat ik het pand.
Het laatste stuk naar Herrö: het is vermoeiend rijden, bij een tegenligger gaat de ‘ver-straalbalk’ uit. Dan ben je bijna blind. Gelukkig wordt het wel steeds bekender terrein. Maar echt bekend is het pas bij Sveg. Om 19.30 zijn we thuis. Moose heeft een goede nacht. Ze lijkt eigenlijk bijna geen last te hebben. Die donderdagochtend worden we wakker in wit Herrö. Het is ontzettend moeilijk om ‘nee’ te blijven zeggen tegen een hond die zo graag in de sneeuw speelt. Ze doet het goed: staat heel stil als we haar ‘romper’ los- of vastklikken. We knippen wel de drukker van het ‘in-opgerolde-staat-vasthouden-bandje’ aan de binnenkant af want die zorgt voor een putje in haar huid. We smeren honing en houden de littekens in de gaten. Zwellen ze op, worden ze rood? Dat lijkt een klein beetje zo te zijn. Even kijken hoe het vandaag, zondag, is; tevens de laatste dag van de medicijnen. Als we er zo doorheen komen, dan is dat een echte sneeuwduik straks wel waard.
Hoi Iris en Ferd, ik krijg gewoon kippenvel om wereldhond Moose zo te zien! En wat fijn dat sterilisatie goed is gegaan! Onze Lizzy was vorig jaar aan de beurt, leefde helemaal met jullie mee.
Trouwens is het helemaal super om jullie ervaringen te lezen, dank!
Groetjes Wendy
He Wendy wat leuk dat je nog steeds mee leest!
Ik zag op jouw site dat je een eigen uitlaatservice/hondentraining hebt ‘Kwispeluur’ wat leuk!
Die Moose geniet inderdaad hier enorm in Zweden, maar mist wel jullie en de honden van Wereldhond.
Want dat is hier toch niet in Zweden (in ieder geval niet hier in de buurt). En socialisatie (met vreemde honden) dat kennen ze al helemaal niet. Je honden zitten buiten in een ren en blaffen zich schor tegen alles wat voorbij komt. Soms komt de eigenaar dan naar buiten om er iets van te zeggen, meestal niet. Het zijn hier ook echt werkhonden: jachthonden, maar het één hoeft het ander niet uit te sluiten lijkt mij. Misschien omdat er meestal meer honden in een gezin zijn, is samenspelen met anderen niet nodig? In ieder geval is dat wèl iets wat wij hier missen (en Moose dus ook denken wij). Leuk om weer van je te lezen.
Jeetje wat ontzettend fijn dat Moose al weer zo geniet van de sneeuw, dan voelt ze zich in ieder geval goed. Ondanks dat het heel wat voeten in de aarde heeft gehad klinkt het wel door dat men daar met veel zorg en liefde hun werk doen. Succes met het herstel. Groeten van ons.
Fijn!! , het kan dus ook goed gaan!!
O wat fijn dat het nu zó goed gaat!! Heel blij voor jullie! En wat is Moose dol op sneeuw! Zo leuk dat filmpje….ik hoopte nog even jouw stem erop te horen maar prachtig hoe Moose in en op de sneeuw duikt! Onze lieve groeten.
jeetje wat een verhaal… jullie maken ook alles mee…
Nou heel veel beterschap voor die lieve hond… en hopelijk inderdaad straks weer een sneeuwduik. xxx