Het is voorjaar: strak blauwe luchten, soms zelfs zwoele dagen. Maar zoveel sneeuw is niet ineens weg, zelfs als de zon ‘s middags al zo’n kracht heeft (staat net zo hoog als in augustus meldde Sveriges Radio deze week nog). Soms nog -16 ‘s nachts, maar overdag met +5 voelt het zomers en kun je aan je trui naar buiten.
Wegtrekkende sneeuw: dat levert bijzondere plaatjes op.
Erg mooi en bijzonder, maar ook bijzonder moeilijk op de foto te zetten: zand/sneeuwlandschap.
Bijna alles: steen, takje, blad neemt meer warmte op, houdt meer warmte vast dan bevroren water. En in deze tijd maakt dat dat er gaatjes in de sneeuw smelten: een blad dat naar beneden zakt, een takje, rondom boomstronken, rondom steentjes.
Gestrooid wordt er met zand (alleen de grote wegen (E45 bv.) met een zoutcombinatie). Ook dat zand houdt warmte beter vast dan sneeuw of ijs, daarom is het zo effectief. Maar nu, nu ‘zinkt’ iedere wame zandkorrel weg in de sneeuw: een ‘selectief dooiproces’ met als gevolg hele ‘sneeuwbergketens’ met dalen, toppen en ravijnen in miniformaat.
Op het warmst van de dag stroomt het water van de minibergen af. Vervolgens gaat het weer vriezen en heb je in dat minizand/sneeuwlandschap ook nog (reuze-, want normaal formaat) ijspegels. Helaas moet ik schrijven: de plaatjes doen de werkelijkheid echt geen recht.
Gedurende de warmere periodes in de winter warmen de ijzeren daken op vanaf de nok. Dan dondert de sneeuw in pakken en plakken opeens naar beneden. Gelijk wegscheppen is het advies want zo’n laag sneeuw/ijs zit direkt vast aan de ijskoude grond, ook al omdat het met hoge snelheid neerkomt. Doe je dat niet dan zul je volgende keer echt moeten hakken: met een pikhouweel dus. Een volgende dag sneeuwt het weer en raken de daken weer vol tot temperatuur en zwaartekracht het proces van vooraf aan laten beginnen.
In deze tijd liggen er geen dikke pakken sneeuw meer op de daken dus dat dunne laagje smelt, maar aan dit mindere gewicht trekt de zwaartekracht een stuk minder. Dat druppelt langzaam, of wat harder de goot in. Waar de waterstroompjes ‘s nachts dan weer bevriezen en dan krijg je dus een Teylingereind-gootje, of te wel een gevangenis gootje!
Maar is de sneeuw op het dak eenmaal ijs geworden dan krijgt de zwaartekracht weer meer vat en zakt het hele systeem, inclusief ijspegels (van een meter!) langzaam naar beneden. Door de warmte zakt het, maar door de kou blijft het laatste stukje (dat op het dak lag) recht. Daardoor buigen de pegels naar binnen.
Een eenzame ijspegel viel niet neer, wegens ondersteuning van een stroomdraad. De verbinding met het dak is inmiddels verbroken.
Met Moose op ‘het kleine eilandje’ in Svegssjön, het meer. Je kunt er nog steeds zonder natte voeten komen. Oversteken naar Sveg wordt steeds moeilijker, langzaam zien we de oude rivieren (waar ik vorig jaar over schreef) weer terugkomen.
De branding: ja het is scheikundig gezien terugtrekkend water, maar wèl in sneeuwvorm hier!
Wow, wat een prachtige plaatjes weer, dat zijn killer- ijspegels. Wat is Moeder Natuur toch wonderbaarlijk.
Heerlijk om te lezen Iris.
Xx van ons
Lieve Iris, het is weer genieten van jouw gezellige verhalen en mooie foto’s, vooral over het “5de seizoen”, geniet maar veel,samen met Ferd en Moose. Groetjes Cock
O Iris, wat een leerzame tekst met prachtige plaatjes. Wij genieten mee met jullie. Ik heb( je moeder) al 3 dagen een uurtje in de zon kunnen zitten. Soms met een jas aan. Maar weer heerlijk de zon op je lijf. Leuk weer zo’n bericht uit Zweden.
Lieve groeten ,ook aan Ferd.
Wat leuk beschreven en in beeld gebracht Iris, jullie krijgen weer zand onder je voeten! Gelijk weer wat geleerd over het smelten en de vormen die dan ontstaan 🙂
Groetjes van ons uit een (gelukkig) volledig sneeuwvrij Nederland.